წელს აღინიშნება ინიციატივას „ერთი სარტყელი – ერთი გზა“ 10 წლის იუბილე
წელს 10 წელი უსრულდება ჩინეთის მიერ შემოთავაზებულ ინიციატივას „ერთი სარტყელი – ერთი გზა“ (BRI).
პროექტი „ერთი სარტყელი – ერთი გზა“ არის თანამშრომლობის გზა, რომელიც ყოველ წელს აფართოვებს თავის გეოგრაფიას. დღეის მდგომარეობით, ჩინეთმა ხელი მოაწერა თანამშრომლობის შესახებ 200-ზე მეტ დოკუმენტს 150-ზე მეტ ქვეყანასთან და 30 საერთაშორისო ორგანიზაციასთან, განახორციელა ინიციატივის ფარგლებში სამ ათასზე მეტი ერთობლივი პროექტი ევრაზიიდან აფრიკამდე, ლათინური ამერიკიდან დასავლეთ ევროპამდე.
ათი წლის განმავლობაში ინიციატივის ჯამურმა ინვესტიციამ შეადგინა ერთი ტრილიონი დოლარი, ხოლო „სარტყელის და გზის“ გასწვრივ მდებარე ქვეყნებთან საქონლით ვაჭრობის საშუალო წლიურმა ზრდამ მიაღწია 8%-ს. შეიქმნა 421 ათასზე მეტი სამუშაო ადგილი, სიღარიბიდან გამოვიდა თითქმის 40 მლნ. ადამიანი. ზოგადად, საკუთარი გრძელვადიანი მდგრადი განვითარების ფონზე, ჩინეთის წვლილი მსოფლიო ეკონომიკურ ზრდაში უკვე წლებია აღემატება 30%-ს.
21 საუკუნის აბრეშუმის გზა მიმართულია ახალი სავაჭრო დერეფნების შექმნასა და უკვე არსებული დერეფნების გაუმჯობესებაზე ქვეყნებს შორის ურთიერთმომგებიანი თანამშრომლობის პრინციპის საფუძველზე. ისტორიულად საქართველო თამაშობდა მნიშვნელოვან როლს აბრეშუმის გზის განვითარებაში. დღევანდელი ეკონომიკური ინტეგრაციის და გლობალიზაციის კონტექსტში, მონაწილეობა ახალ აბრეშუმის გზაში საქართველოსთვის არის პრიორიტეტული.
აღსანიშნავია, რომ საქართველო იყო ერთ-ერთი პირველი ქვეყანა, რომელმაც რეაგირება მოახდინა ჩსრ-ს თავმჯდომარის სი ძინპინის ინიციატივაზე „ერთი სარტყელი – ერთი გზა“, რომლის მიზანია ახალი სავაჭრო დერეფნების შექმნა და უკვე არსებული დერეფნების გაუმჯობესება.
საქართველომ მხარი დაუჭირა ამ ინიციატივას და 2015 წელს ხელი მოაწერა თანამშრომლობის მემორანდუმს ჩინურ მხარესთან, რომელმაც მისცა ახალი ბიძგი ჩინურ-ქართული ეკონომიკური ურთიერთობების გაღრმავებისთვის, და უკვე მოიტანა შედეგი, – გაფორმდა შეთანხმება თავისუფალი ვაჭრობის შესახებ საქართველოსა და ჩსრ-ს შორის.
„ერთი სარტყელი – ერთი გზა“ – ასე შემოკლებით ეძახიან ორ ინციატივას: „აბრეშუმის გზის ეკონომიკური სარტყელი“ (აგეს) და „21 საუკუნის საზღვაო აბრეშუმის გზა“, რომელიც წარმოდგენილი იქნა ჩსრ-ს თავმჯდომარის სი ძინპინის მიერ 2013 წლის სექტემბერ-ოქტომბერში ცენტრალური და სამხრეთ-დასავლეთი აზიის ქვეყნებში ვიზიტების დროს. ინიციატივა შედგება ძირითადად ხუთი პუნქტისგან: პოლიტიკური კოორდინაცია, ინფრასტრუქტურის ურთიერთკავშირი, უწყვეტი ვაჭრობა, კაპიტალის თავისუფალი მიმოქცევა და ურთიერთობების გაძლიერება ქვეყნებს შორის.
ოფიციალური მონაცემების თანახმად, „ერთი სარტყელი – ერთი გზა“ ვრცელდება ევრაზიის დიდ ნაწილზე, და აერთიანებს განვითარებად ქვეყნებს, მეგაპროექტის ტერიტორიაზე ცხოვრობს მსოფლიოს დაახლოებით 63%, ხოლო სავარაუდო ეკონომიკური მასშტაბი შეადგენს 21 ტრლნ. აშშ დოლარს.
„შუა დერეფანი“
თანამედროვე მსოფლიოში აზიასა და ევროპას შორის ახალი სატრანსპორტო დერეფნების განვითარება არის არა მხოლოდ შესაძლებლობა, არამედ საჭიროება საერთაშორისო ვაჭრობის ხელშეწყობისთვის.
ბოლო წლებში გადაიდგა მნიშვნელოვანი ნაბიჯები საქართველოს სატრანზიტო და ლოჯისტიკური ფუნქციების სამომავლო გაუმჯობესებისთვის ინფრასტრუქტურის გამართვის, საკანონმდებლო ბაზის გაუმჯობესების და საერთაშორისო სატრანსპორტო სისტემაში მისი ინტეგრაციის მიმართულებით. ინიციატივის ფარგლებში უმნიშვნელოვანესია ტრანსკასპიური საერთაშორისო სატრანსპორტო დერეფნის (ე.წ. „საშუალო დერეფნის“) განვითარება, რომლითაც ხდება საქონლის მიწოდება ჩინეთიდან ევროპაში.
„შუა დერეფანი“ – არის საერთაშირისო სატრანსპორტო დერეფანი, რომელიც კვეთს ჩინეთს, ყაზახეთს, კასპიის ზღვის აკვატორიას, აზერბაიჯანს, საქართველოს, თურქეთს და ევროპის ქვეყნებს. ბოლო წლის განმავლობაში „შუა დერეფანი“ განიხილება, როგორც რუსეთის ფედერაციის ტერიტორიაზე გამავალი მარშრუტების სიცოცხლისუნარიანი ალტერნატივა.
როგორც საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი ღარიბაშვილმა ჩინეთში ვიზიტის დროს აღნიშნა, „შუა დერეფანი“ საქართველოს გავლით აკავშირებს ჩინეთს ევროპასთან, ტვირთების მიწოდებას ჩინეთის საზღვრებიდან ევროკავშირის ბაზრამდე ესაჭიროება 15 დღემდე.
„წინა წელს, ჩვენს მეგობარ ქვეყნებთან ყაზახეთთან და აზერბაიჯანთან, ხელი მოვაწერეთ კომპლექსურ გზამკვლევს, რომელიც აღწერს 2022-2027 წწ. პერიოდში „„შუა დერეფნის“ განვითარებაზე და ხარვეზების აღმოფხვრაზე მიმართულ სტრატეგიულ ზომებს. აღნიშნულ გზამკვლევში საუბარია კონკრეტულ ქმედებებზე, რომლებიც დაკავშირებულია სატრანსპორტო-ლოჯისტიკური ინფრასტრუქტურის განვითარებასთან, წარმოების ოპტიმიზაციასთან, ერთიანი სატარიფო პოლიტიკის განხორციელებასთან, დერეფნის დიგიტალიზაციასთან და ნორმატიულ-სამართლებრივი ბაზის გაუმჯობესებასთან. საქართველო ახორციელებს მსხვილ კაპიტალურ დაბანდებებს სატრანსპორტო ინფრასტრუქტურის განვითარებაში უახლოეს პერიოდში საკმარისი გამტარიანობის უზრუნველსაყოფად“, – აღნიშნა პრემიერ-მინისტრმა.
აღსანიშნავია, რომ „სარტყელი და გზა“ მიმართულია ისტორიული აბრეშუმის გზის მარშრუტზე განლაგებული ქვეყნების ეკონომიკური ინტეგრაციის დაჩქარებაზე, ინფრასტრუქტურის განვითარებაზე. შესაბამისად, ამ ინიციატივის ფარგლებში პრიორიტეტი კეთდება სატრანსპორტო პროექტებზე – ეს არის ახალი სატრანსპორტო დერეფნების მშენებლობა და ჩინეთიდან სხვა ქვეყნებში და რეგიონებში მიმავალი დერეფნების გამტარიანობის გაზრდა, ჩინური კომპანიების საქმიანობის გეოგრაფიის გაფართოვება, მრავალრიცხოვანი ერთობლივი ეკონომიკური პროექტების შექმნა.
საერთაშორისო გადაზიდვების გაზრდის და სავაჭრო-ეკონომიკური ურთიერთობების განვითარების თვალსაზრისით, საქართველოში ხორციელდება ისეთი მსხვილი ინფრასტრუქტურული პროექტები, როგორიცაა რკინიგზა ბაქო-თბილისი-ყარსი, საქართველოს რკინიგზის მოდერნიზაცია და ხდება ინვესტიციების დაბანდება ჩქაროსნულ საგზაო ინფრასტრუქტურაში.
2022 წელს ტვირთების გადაზიდვების მოცულობები ამ მარშრუტით გაიზარდა 2,5 ჯერ 2021 წელთან შედარებით და მიაღწია 1,5 მლნ. ტონას. 2022 წელს ბაქო-თბილისი-ყარსის ხაზზე, რომელიც არის „შუა დერეფნის“ სარკინიგზო გაგრძელება, თურქეთის გავლით გადაზიდულ იქნა 432 ათას ტონაზე მეტი ტვირთი.
საქართველოს და „შუა დერეფნის“ სატრანზიტო როლის განვითარებისთვის მთავარ როლს თამაშობს ანაკლიის ღრმა წყლოვანი პორტის მშენებლობა, რომელიც განკუთვნილია მსხვილი გემების მისაღებად.
გრიგოლ რობაქიძის უნივერსიტეტის ეკონომიკის და მენეჯმენტის დეკანის, პროფესორის ვახტანგ ჭარაიას აზრით, ჩინეთის როლი ამ პროცესში იქნება გადამწყვეტი. ამ პროექტის სრულყოფილი ფუნქციონირება ჩინეთის გარეშე დადგება დიდი კითხვის ქვეშ.
„შესაბამისად, მე ვთვლი, რომ საქართველოს სახელმწიფომ უნდა გააკეთოს მაქსიმუმი ამ პროექტში ჩინელი პარტნიორების ჩასართავად. შესაძლოა, ჩინური მხარე არ იყოს ერთადერთი პარტნიორი ამ პროექტში, თუმცა ჩინური მხარის მონაწილეობის ფაქტი, თავის მხრივ, უკვე გახდება გარანტი, ვინაიდან ამ ქვეყანას აქვს ინტერესი საქართველოს გავლით ტვირთების მიწოდებაში და ასევე ფინანსური შესაძლებლობები აღნიშნულის განსახორციელებლად. თუ ჩვენ გვსურს განვავითაროთ წარმოება, გავიტანოთ პროდუქცია ჩინეთში და ევროკავშირის ქვეყნებში, ჩვენ გვჭირდება მსხვილი პორტი, უფრო მსხვილი, ვიდრე დღეს არსებული ბათუმის და ფოთის პორტები. ამ თვალსაზრისით, უმნიშვნელოვანესია ამ პორტის მშენებლობა. ჩვენ უნდა გადავდგათ ეფექტური ნაბიჯები ანაკლიის პროექტის სიცოცხლისუნარიანობისთვის“, – აღნიშნავს ეკონომისტი.
საქართველო ასევე მონაწილეობს სხვადასხვა ინიციატივებში ახალი სატრანსპორტო მარშრუტების შემუშავებასთან დაკავშირებით. იგი არის სატრანსპორტო დერეფნის ТРАСЕКА-ს და ცენტრალურ აზიური რეგიონალური ეკონომიკური თანამშრომლობის წევრი და აქტიურად თანამშრომლობს მის წევრ-ქვეყნებთან.
ჩინეთთან თავისუფალი ვაჭრობის შესახებ შეთანხმება
საერთაშორისო ვაჭრობის ხელშეწყობა არის მთავარი ნაბიჯი ეკონომიკური განვითარების გზაზე. მხარეებს შორის ვაჭრობის გაფართოებას მხარს უჭერს ადმინისტრაციული, ლოჯისტიკური და სატრანსპორტო ბარიერების მცირე რაოდენობა.
საქართველო პირველი ქვეყანაა რეგიონში, რომელმაც გააფორმა თავისუფალი ვაჭრობის შესახებ შეთანხმება ჩინეთთან. 2018 წლის 1 იანვრიდან შეთანხმება შევიდა ძალაში, რამაც განაპირობა ქართული პროდუქციის და მომსახურებების 94%-ის ექსპორტი ჩინურ ბაზარზე, საბაჟო გადასახადების გარეშე, ნულოვანი ტარიფით.
საქართველოსა და ჩინეთს შორის თავისუფალ ვაჭრობაზე მოლაპარაკებების დაწყების საკითხი გადაწყდა 2015 წლის სექტემბერს, ჩინეთის ქალაქ დალიანში ჩატარებულ მსოფლიო ეკონომიკურ ფორუმზე, ორი ქვეყნის პრემიერ-მინისტრებს შორის შეხვედრაზე. იმავე წლის დეკემბერში, ჩინეთის კომერციის სამინისტროსა და საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროს შორის სავაჭრო-ეკონომიკური კომისიის სხდომაზე ხელი მოეწერა ურთიერთანამშრომლობის მემორანდუმს, დაიწყო ხელშეკრულების მომზადების პროცესი.
შეთანხმების გაფორმების შემდეგ, საქართველო გახდა პირველი ქვეყანა მსოფლიოს რამდენიმე ქვეყანას შორის, რომელმაც გააფორმა შეთანხმება თავისუფალი ვაჭრობის შესახებ როგორც ევროკავშირთან, ასევე ჩინეთთან. ეს ყველაფერი უნდა იყოს მიმზიდველი ფაქტორი ინვესტორების მოსაზიდად, მათ შორის ჩსრ-დან.
სტრატეგიული პარტნიორობა
ჩინეთმა და საქართველომ გადადგეს კიდევ ერთი ნაბიჯი დაახლოებისკენ და განაცხადეს ორ ქვეყანას შორის სტრატეგიული პარტნიორობის ურთიერთობების დამკვიდრებაზე. მხარეებმა გადაწყვიტეს ორმხრივი ურთიერთობების ამაღლება სტრატეგიული პარტნიორობის დონემდე, პოლიტიკურ, ეკონომიკურ და კულტურულ სფეროებში თანამშრომლობის გაფართოვება, საერთაშორისო საკითხებში თანამშრომლობის გაძლიერება, ორმხრივი ურთიერთობების გაღრმავება და რეგიონალური და გლობალური სიმშვიდის, სტაბილურობის და განვითარების ერთობლივი უზრუნველყოფა.
გადაწყვეტილება იყო მიღებული ჩსრ-ში საქართველოს პრემიერ-მინისტრის ირაკლი ღარიბაშვილის ვიზიტის დროს. მთავრობის მეთაურის სამუშაო ვიზიტი შედგა ჩინეთში მიმდინარე წლის 26 ივლისიდან – 1 აგვისტომდე პერიოდში, პრემიერმა ასევე მიიღო მონაწილეობა XXXI მსოფლიო სტუდენტური თამაშების FISU გახსნის ცერემონიაში ქალაქ ჩენდუში. საქართველოს პრემიერ-მინისტრი შეხვდა ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკის თავმჯდომარეს სი ძინპინს. შეხვედრაზე მხარეებმა მიიღეს გადაწყვეტილება საქართველოსა და ჩსრ-ს შორის ორმხრივი თანამშრომლობის სამომავლო გაღრმავების შესახებ.
როგორც სი ძინპინმა აღნიშნა, საქართველო და ჩინეთი ამკვიდრებენ სტრატეგიულ პარტნიორობას, რომელიც ორმხრივ ურთიერთობებს ახალ დონეზე აიყვანს.
„ჩვენი დიპლომატიური ურთიერთობების დამკვიდრებიდან გავიდა 31 წელი. ჩინეთს და საქართველოს შორის ურთიერთობები ვითარდება ჯანმრთელად და სტაბილურად. ორ ქვეყანას შორის პოლიტიკური ნდობა სტაბილურია, თანამშრომლობის შედეგები შესამჩნევია სხვადასხვა სფეროებში. საქართველო არის ჩინეთის კარგი მეგობარი და პარტნიორი. საერთაშორისო არენაზე მოვლენების განვითარების მიუხედავად, ჩინეთის დამოკიდებულება საქართველოსადმი არ შეცვლილა. ჩინეთი და საქართველო იმუშავებენ ერთად და მისცემენ იმპულს ჩვენი სტრატეგიული პარტნიორობის უკეთეს განვითარებას, ხელს შეუწყობენ ორ ქვეყანას შორის სხვადასხვა დარგების განვითარებას და კაცობრიობის კეთილდღეობას,“ – აღნიშნა ჩსრ-ის თავმჯდომარემ.
თავის მხრივ, ირაკლი ღარიბაშვილმა განაცხადა, რომ საქართველო აფასებს მრავალწლიან მეგობრობას და თანამშრომლობას ჩსრ-სთან. პრემიერმა მადლობა გადაუხადა ჩსრ-ს თავმჯდომარეს სი ძინპინს გლობალური ინიციატივისთვის „ერთი სარტყელი – ერთი გზა“.
როგორც აღნიშნულია დოკუმენტში „სტრატეგიული პარტნიორობის შესახებ“, პარტნიორობა ითვალისწინებს შემდეგ ოთხ მიმართულებას: პოლიტიკური, ეკონომიკური, საერთაშირისო და კულტურული ურთიერთობები.
რაც შეეხება ეკონომიკურ ასპექტს, მხარეები მიესალმებიან ბოლო წლების ორმხრივი ვაჭრობის მდგრად ზრდას და გამოხატავენ მზაობას მისი სამომავლო გაზრდისთვის, მისი სტრუქტურის ოპტიმიზაციისთვის, სავაჭრო ნომენკლატურის გაფართოებისთვის, საქონლის და მომსახურებების ექსპორტის გაზრდისთვის საქართველოდან ჩინეთში. კერძოდ, საქართველო მიესალმება ინიციატივას „სარტყელი და გზა“ და მზადაა ხელი შეუწყოს ორმხრივ ინვესტიციებს და ვაჭრობას, თანამშრომლობას ტრანსპორტის, კომუნიკაციის, ინფრასტრუქტურის მოდერნიზაციის, „საშუალო დერეფნის“ განვითარების და გაძლიერების დარგებში.
მხარეები მზად არიან განავითარონ ურთიერთობები სამეცნიერო-ტექნიკური თანამშრომლობის მიმართულებით, განაახლონ 1993 წელს ჩსრ-სა და საქართველოს შორის ხელმოწერილი მეცნიერების და ტექნიკის დარგში თანამშრომლობის შეთანხმების მოქმედება. ასევე მხარეები აქცევენ დიდ ყურადღბას გაცვლის პროგრამებს და თანამშრომლობას ენების შესწავლის კუთხით, მზად არიან დანერგონ უცხო ენების მასწავლებლების გაცვლის და გადამზადების პროგრამები; ხელს უწყობენ კონფუცის ინსტიტუტების (საკლასო ოთახების) განვითარებას.
თავის მხრივ, საქართველო მხარს უჭერს ჩინეთის მიერ შემოთავაზებული გლობალური უსაფრთხოების ინიციატივას. მხარეებს სურთ გააძლიერონ ურთიერთობები და თანამშრომლობა ამ ინიციატივის ფარგლებში და გამოიყენებენ ერთობლივ ძალისხმევას მშვიდობიანი და სტაბილური საერთაშირისო გარემოს შესაქმნელად უსაფრთხოების დარგში, და ამით დაიცავენ რეგიონის ქვეყნების ერთობლივ განვითარებას და აქტიურად ითანამშრომლებენ ამ ინიციატივის განხორციელების პროცესში.
თსუ-ს პროფესორი, ვახტანგ ჭარაია, თვლის, რომ ჩსრ-სთან სტრატეგიული პარტნიორობის შესახებ შეთანხმების ნაწილში, ეს არის ძალიან მნიშვნელოვანი და გონივრული ნაბიჯი საქართველოს მხრიდან.
„ჩინეთის და მასთან სტრატეგიული პარტნიორობის გარეშე შეუძლებელია სატრანზიტო როლის განხორცილება, რაზეც წლებია ლაპარაკობენ საქართველოში. თუ არ იქნება სტრატეგიული ინტერესები ჩინეთის მხრიდან საქართველოში, არ იქნება სატრანზიტო ჰაბი, არ იარსებებს ანაკლიის პორტის მშენებლობის, რკინიგზის მოდერნიზაციის და გაფართოების და სხვა მნიშვნელოვანი პროექტების განხორციელების საჭიროება. საქართველომ აუცილებლად უნდა მიიღოს ჩინური ინვესტიციები და მოხდეს ჩინეთის მიერ მისი საწარმოების ნაწილის გადმოტანა, რაც მოგვიტანს დამატებით შემოსავლებს.
დღეს, ჩვენ შეგვიძლია შევთავაზოთ მდგრადი და სტაბილური პარტნიორობა, რაც, რასაკვირველია, ნახევარი საქმეა თანამშრომლობაში. გარდა ამისა, საქართველოში მიმზიდველი ბიზნეს-გარემოა, შესანიშნავი პოტენციალი ზრდისთვის, კარგი კავშირები, აქ იგულისხმება თავისუფალი ვაჭრობის რეჟიმის მოქმედება. ასევე, საქართველოს აქვს გასასვლელი ევროკავშირის ბაზარზე, ანუ არსებობს იაპონიასთან, აშშ-სთან, ინდოეთთან და ისრაელთან უფრო აქტიური თანამშრომლობის პერსპექტივა. შესაბამისად, საქართველო წარმოადგენს ძალიან კარგ პლატფორმას ბიზნესის წარმოებისთვის და სტრატეგიული პოლიტიკის განხორციელებისთვის.
არსებობს საუბრები, რომ ჩსრ-ს დამოკიდებულება საქართველოს მიმართ არასახარბიელოა, ჩვენ გვესმოდა ასეთი განცხადებები აშშ-ს პირველი პირებისგან., მაგრამ, ფაქტია, რომ როდესაც ჩვენი სხვა სტრატეგიული პარტნიორები, აშშ და ევროკავშირი, არ გამოდიან ასეთი მასშტაბური ინიციატივით, რომელიც სჭირდება საქართველოს, აქ უკვე ჩნდება სხვა მოსაზრებები. დღეის მდგომარეობით, აშშ-ს და ევროკავშირის წილი ჯამურ ინვესტიციებში არ არის საკმარისი და არ აკმაყოფილებს იმ მოთხოვნებს, რომლებიც არსებობენ საქართველოში ჩვენი ქვეყნის სწრაფად განვითარებისთვის.
ამიტომ, საჭიროა დამატებითი რესურსები, დამატებითი საბიუჯეტო შემოსავლები და ზოგადად დამატებითი ეკონომიკური აქტივობა. და, ჩინეთი, ამ მხრივ, არის ერთ-ერთი კარგი პარტნიორი. დავამატებდი, რომ თუ ეს პარტნიორობა კატეგორიულად მიუღებელია აშშ-სა და ევროკავშირისთვის, ჩვენ ამას გავიგებდით, თუმცა ასეთი განცხადებები მათი მხრიდან არ მოგვისმენია. შესაბამისად, მათ ესმით საქართველოს საჭიროებები და არ ასაჩივრებენ ასეთ გადაწყვეტილებას.
რაც შეეხება გლობალურ დონეზე პროექტის „ერთი სარტყელი – ერთი გზა“ განხორციელებას, მას აქვს დიდი რესურსები და ეს დაკავშირებულია ჩინეთის მხრიდან ინვესტიციებთან. რასაკვირველია, ეს არის გრანდიოზული პროექტი, რომელსაც გააჩნია ბევრი მიმართულებით განვითარების შესაძლებლობა“, – განაცხადა ვახტანგ ჭარაიამ.
აღსანიშნავია, რომ წელს თბილისში გაიმართება მეოთხე ფორუმი „აბრეშუმის გზა“, რომელიც გახდა ტრადიციული. ამჟამინდელი ფორუმის თემაა – „ჩართულობის თანამედროვე შესაძლებლობები, ვალი მდგრადობის სანაცვლოდ“. ფორუმი გაიმართება 2023 წლის 26-27 ოქტომბერს.
ჩინეთთან უვიზო რეჟიმი
პროექტის „ერთი სარტყელი – ერთი გზა“ ფარგლებში საქართველოსა და ჩინეთის თანამშრომლობაში არსებობს ფართო შესაძლებლობები ქვეყნებს შორის ეკონომიკური ურთიერთობების მომდევნო განვითარებისთვის, მათ შორის ტურიზმის სფეროში.
11 სექტემბრიდან საქართველომ დააწესა უვიზო რეჟიმი ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკის მოქალაქეებისთვის. ჩინეთის მოქალაქეებს აქვთ შესაძლებლობა გაემგზავრონ საქართველოში და დარჩნენ 30 დღე.
თსუ-ს პროფესორი იოსებ არჩვაძე თვლის, რომ საქართველოს მთავრობის გადაწყვეტილება დადებითად იმოქმედებს საქართველოს ტურისტული სექტორის განვითარებაზე. მისი აზრით, ჩინელები ძალიან ფრთხილობენ მოგზაურობის მარშრუტების არჩევაში. „ისინი მოგზაურობენ აშშ-ში, ევროკავშირის ქვეყნებში და ლათინურ ამერიკაში, სხვა დანარჩენ ქვეყნებში. მათი გარკვეული ნაწილი ეწვევა საქართველოს. ჩვენ შეგვიძლია გავუზიაროთ მათ ჩვენი ისტორია, არქიტექტურული მიღწევები. ჩვენ გვაქვს რაღაცა, რაც აკავშირებს ჩვენს ქვეყნებს ბოლო წლებში. ჩვენ უნდა გამოვიყენოთ ახალი შესაძლებლობები და გავაძლიეროთ ეკონომიკური და კულტურული კავშირები ჩინეთთან, – უდიდეს ქვეყანასთან, რომელსაც გააჩნია უზარმაზარი გეოპოლიტიკური ზემოქმედება. მეგობრული ურთიერთობების განვითარება ხელს შეუწყობს უსაფრთხოების ზრდას და საქართველოს უფრო მდგრად ჩართულობას სამეურნეო, ეკონომიკური და კულტურული კავშირების მსოფლიოში,“ – თვლის იოსებ არჩვაძე.
იოსებ არჩვაძის თქმით, ამჟამად საქართველო აწარმოებს ეკონომიკურ ურთიერთობებს 140 -ზე მეტ ქვეყანასთან და ამ ურთიერთობების გეოგრაფია ფართოვდება.
ბოლო წლებში იზრდება საქართველოს როლი. ჩინეთი უკვე წლებია არის საქართველოს უმსხვილესი სავაჭრო პარტნიორი.
მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ ტვირთბრუნვა ქვეყნებს შორის 2022 წელს გაიზარდა 25.8%-ით 2021 წელთან შედარებით და შეადგინა 1,8 მლრდ. დოლარი. ამ წლის პირველ ნახევარში ტვირთბრუნვამ საქართველოსა და ჩინეთს შორის შეადგინა 795 მლნ. აშშ დოლარი, თუმცა წლის ბოლოს მოსალოდნელია ამ მაჩვენებლის მნიშვნელოვანი ზრდა. ზოგადად, ბოლო 10 წლის განმავლობაში, ტვირთბრუნვა საქართველოსა და ჩინეთს შორის გასამმაგდა. თუ 2012 წელს ბრუნვა შეადგენდა 640 მლნ. დოლარს, 2022 წელს ეს მაჩვენებელი გაიზარდა 2 მლრდ. დოლარამდე. თუ შევხედავთ პირდაპირი ინვესტიციების დაბანდების ტენდენციებს, ინვესტიციები ჩინეთიდან შემოვიდა საქართველოში 2002 წელს და შეადგინა 2,5 მლნ. დოლარი, უმაღლეს დონეს – 220 მლნ. დოლარის ოდენობით მიაღწიეს 2014 წელს; ეს არის 12% ინვესტიციების საერთო მოცულობიდან. ჩინეთის კაპიტალის მონაწილეობით შექმნილი 200-მდე კომპანია დარეგისტრირდა საქართველოში და დღემდე ინარჩუნებს აქტიურ სტატუსს.
ლიკა ჟორჟოლიანი
